Gittim Gördüm Hattuşa (Boğazkale)

Bir Süper Devletin Öyküsü

Hititler, M.Ö.2000-1200 yılları arasında Anadolu’nun büyük bir kesiminde hüküm sürmüşlerdir. Hititlerin konuştukları dil Hint - Avrupa ailesine aitti. Büyük bir ihtimalle Kafkaslardan Anadolu’ya geldiler ve yerli halk olan Hattiler arasında zamanla güç kazanarak Hitit devletini kurdular. Hititler varolan Hatti diyarının köklü kültürel birikimine sahip çıkarak yeni bir kültür oluşturdular.

Hattuşa’lı anlamına gelen Hattuşili, bugünkü Çorum sınırları içinde kalan Hattuşa’da ilk Hitit krallığını kurdu. Sonra I.Murşili zamanında krallığın sınırları Anadolu dışına taştı.

M.Ö. 13.YY 'da Mısır ile yapılan Kadeş savaşından sonra imzalanan barış antlaşması, günümüze dek gelen en eski resmi yazılı antlaşmadır. Bu tarihte bilinen dünyanın önemli devletleri Babil ve Asur iken Hititler ve Mısırlılar dünyanın süper güçleri idi.

Bu parlak dönemden yüzyıl kadar sonra M.Ö. 1200’lerde Hititler, batıdan gelendiği düşünülen kavimlerin istilasıyla yıkıldı ve başkent Hattuşa terk edildi.

Gittim Gördüm Alacahöyük

Yapılan araştırma ve kazılar sonucunda Alacahöyük'te Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit ve Frig dönemlerini kapsayan kesintisiz  4 kültür katı tespit edilmiştir.   

Kalkolitik Çağ : M.Ö. 4000-3000
Eski Tunç Çağı : M.Ö. 3000-2000
Hitit Çağı : M.Ö. 1800-1200
Frig Çağı : M.Ö. 750

Alacahöyük'te Kalkolitik Dönemde gerçekleştirilen ilk yerleşim kuzey kısımları tepeciklerle korunan ve su seviyesinden yüksek bir konumda olup, bu yerleşme küçük bir köy durumundan ileriye gidememiştir. 

Kalkolitik Dönemi takip eden Eski Tunç Çağı Alacahöyük'te 13 kral mezarı ile önem kazanmıştır. Mezarlar yetişkin erkek ve kadınlara aittir. Ölü hediyeleri Eski Tunç Çağında Ege ve Önasya'da bilinenlerin en zengini ve çeşitlisidir. Bunların arasında bugüne kadar benzerlerine diğer kültür bölgelerinde rastlanmayan güneş kursları, geyik ve boğa heykelleri, süs eşyaları, savaş aletleri ile taş, altın, gümüş, tunç, bakır ve elektrondan yapılmış eserler de vardır. 

Alacahöyük'ün şu an görülebilir kısmını oluşturan Hitit tabakaları üç yapı katından oluşmaktadır. Bu dönemde, şehrin kenarında bir savunma sistemi oluşturulmuş olup, savunma sistemi üzerinde şehre girişi sağlayan iki ana kapının varlığı tespit edilmiştir. Bunlardan biri güneydoğudaki sfenksli kapı, diğeri höyüğün batısındaki kapıdır. İki metreden yüksek olan ve monolit taş lentoları üzerine yontulmuş olan sfenks dikkati çekmektedir. 

Sfenksli kapıdan içeri girip, giriş kompleksini geçtikten sonra sağ tarafta "Mabet-Saray" olarak adlandırılan büyük bir Hitit yapısının temelleri görülmektedir. Bu yapı, çeşitli depo odaları ve diğer komplekslerden oluşmaktadır.

Gittim Gördüm Şapinuva (ortaköy)

Şapinuva (Ortaköy), Hitit Devletinin önemli idari ve ticari merkezlerinden biriydi. Çorum ilimizin 53 km. güney doğusunda yer almaktadır. 
Hitit Çağında ( M.Ö. 2000 li yıllar), hem siyasi hem de coğrafi konumu nedeniyle stratejik bir yer olan Şapinuva, önemli bir askeri, ticari ve dini merkezdir. 
Tokat Masat Höyük kazılarında ele geçen büyük krala ait bir mektupta Şapinuva ile ilgili olarak "Bu tablet size ulaşınca, 1701 askeri Ishupitta'dan acele olarak gönderiniz ve onları iki gün içerisinde Şapinuva şehrine, Majestenin huzuruna getiriniz" ifadesine göre Hitit kentinin önemli idari bir askeri olduğu anlaşılmıştır. Buradaki yazışmaların büyük bir kısmı  Şapinuva'da bir kraliyet çiftinin varlığını gösterir. Kentte Büyük kral VI. Tuthaliya'nın yanında yer alan kraliçe Taduhepa bulunmaktadır. Şapinuva şehri aynı zamanda ordu komutanlığının ve sürekli olarak askerin hazırda bulunduğu bir yerdir. Hitit büyük kralı II. Murshili de "Şapinuva'daki birlikleri teftiş ettim ve orduma öncülük ettim" demektedir. Şapinuva, kendi idari bölgesinde yer alan şehirlerle birlikte oldukça geniş bir alana yayılmaktadır. Ayrıca iki Fırtına Tanrısı adına ayrı ayrı yapılmış olan iki tapınağı, kraliçe sarayı, ordu komutanlığı ve belediye teşkilatı gibi önemli kurumlarıyla oldukça teşkilatlı bir şehir görünümündedir.